معدنکاری با محیط زیست در تضاد نیست| روش‌های معدنکاری جدید در دستور کار قرار گیرد

به گزارش می‌متالز، درست است که معدنکاری برای هرکشوری باعث توسعه اقتصادی اش می‌شود؛ حوزه معدن علاوه بر این که مزایای اقتصادی فراوانی برای کشور دارد؛ اما در مقابل برخی معادن از جمله معادن سرب و روی آسیب‌هایی هم به محیط زیست وارد می‌کنند. برای همین نیاز است در کنار معدنکاری حتما موارد زیست محیطی هم رعایت شود.

معادن ایران به طور کامل بهره برداری نمی‌شوند

مصطفی نادری پژوهشگر و فعال محیط زیست درخصوص آلودگی‌های زیست محیطی معادن سرب و روی گفت: یکی از اشکالات بسیار بزرگی که در حوزه معادن وجود دارد بهره وری بسیار پایین در حوزه معادن کشور است که به طور کامل معادن مورد بهره وری قرار نمی‌گیرد. درست مثل هندوانه‌ای که گلش را برمی دارند و بقیه اش را دور می‌اندازند.

وی افزود: متاسفانه بسیاری از معادن ما به این شکل درآمده است که بخش مهم معادن را استخراج کرده و بقیه اش را همین طور رها می‌کنند. درحالی که باید از تمامی معادن به طور کامل استفاده کرده و مورد بهره برداری کامل قرار دهند.

مدرس دانشگاه تاکید کرد: درحال حاضر از ۱۳۷ میلیون هکتاری که تحت مدیریت سازمان منابع طبیعی کشور قرار دارد، برای ۱۰۱ میلیون هکتار درخواست معدن آمده است. البته سازمان منابع طبیعی قطع به یقین با این رقم موافقت نخواهد کرد و با رقم‌های بسیار پایینی موافقت می‌کند.

نادری تصریح کرد: یعنی اگر برای دو سوم منابع طبیعی کشور این میزان درخواست برای معادن داده می‌شوداین نشان می‌دهد که خدا را شکر کشور از نظر مواد معدنی و نعمت‌های خدادادی بسیار غنی است.

به گفته وی؛ کشورمان پتانسیل‌های معدنی بسیاری خوبی دارد و تقریبا همه جای کشور معادن پخش هستند و مدام درخواست‌های متعددی برای معدنکاری داده می‌شود؛ اما باید براساس ملاحظات و محدودیت‌های منابع طبیعی و محیط زیست این نوع واگذاری‌ها انجام شود.

چیزی که در تمامی معادن باید لحاظ شود و از اهمیت فراوانی هم برخوردار است، توجه به این نکته است که وقتی معدنی شروع به استخراج مواد معدنی می‌کند باید از تمامی پتانسیل‌های آن معدن استفاده کنند

او عنوان کرد:، اما چیزی که در تمامی معادن باید لحاظ شود و از اهمیت فراوانی هم برخوردار است، توجه به این نکته است که وقتی معدنی شروع به استخراج مواد معدنی می‌کند باید از تمامی پتانسیل‌های آن معدن استفاده کنند.

نادری تاکید کرد: درواقع باید ضوابطی برای این مساله تعیین شود که از جمله بحث زباله‌ها و باطله ها‌ی معدنی است که باید آن‌ها را شناسایی کنند. همچنین کاشت درخت اطراف معدن را در نظر بگیرند. به خصوص این که نهضت مردمی کاشت یک میلیارد درخت در چهار سا ل را مدنظر قراردهند؛ بنابراین بخش اعظمی از درخت کاری را صاحبان معادن و صنعت کاران باید انجام دهند و حتما در این طرح شرکت کنند.

وی افزود: یعنی در قبال برداشتی که از معادن انجام می‌دهند باید بحث درخت کاری را جزو اولویت‌های کاری خودشان قرار دهند تا آسیب کمتری به محیط زیست وارد شود.

نادری تاکید کرد: برای این که آسیب کمتری به محیط زیست وارد شود شناسایی خود منطقه خیلی مهم است. زیرا از منطقه‌ای که می‌خواهند برداشت انجام دهند باید ارزش اکولوژی بالایی نداشته باشد. فقط در مناطق حفاظت شده می‌توان برداشت‌هایی را انجام داد.

مدرس دانشگاه ادامه داد: یعنی از مناطق چهارگانه محیط زیست، مناطق جنگلی و مراتع همچنین از ذخیره گاه‌های زیستی باید فاصله داشته باشند. یعنی معادن بیشتر در جا‌هایی باشد که ارزش زیست محیطی و اکولوژی خیلی بالایی نداشته باشند؛ و مهمتراز همه این که با این مناطق فاصله کافی را رعایت کنند.

وی گفت: مثلا اگر در وسط یک جنگل بخواهند معدن بزنند، ولی وقتی ارزش‌های اقتصادی، زیستی و اجتماعی و روان شناسی آنجا را مدنظر قرار می‌دهند می‌بینند آن معدن صرفه اقتصادی لازم را ندارد؛ بنابراین بهتر است در چنین مناطقی اجازه معدن کاری داده نشود. چون هم گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری در آنجا زندگی می‌کنند که با اکتشافات معدنی تمامی این‌ها به خطر می‌افت ند. هم این که از نظر ارزش گذاری آن معدن اصلا صرفه اقتصادی ندارد و به محیط زیست آسیب فراوانی وارد می‌کند.

کارشناس محیط زیست بیان کرد:، اما گاهی اوقات صرفا به بحث اقتصادی توجه کرده و سایر موارد اجتماعی، محیط زیستی و موارد دیگر را نادیده می‌گیرند برای همین اتفاقات بدی برای محیط زیست به وقوع می‌پیوندد.

وی افزود: گاهی معادنی را برداشت می‌کنند که صرفا فقط جنبه اقتصادی دارد و متاسفانه ملاحظاتی را هم که باید در این رابطه داشته باشند مانند ساماندهی زباله‌ها، و باطله‌های معدنی در نظر نمی‌گیرند. درحالی که این موارد خیلی اهمیت دارد. یا این که بخشی از محیط زیست را احیا کنند. ولی متاسفانه این کار‌ها را انجام نمی‌دهند.

نادری ابراز امیدواری کرد: امیدوارم با آگاهی رسانی‌های عمومی و نظر مساعدتر و بهتر مجلس، که در بحث اص لاح قانون معادن ورود داشته و حسن نظارت و اجرای صحیحی که دستگاه‌ها داشته باشند. زیرا مجوز بسیار‌ی از معادن را به افراد می‌دهند. ولی متاسفانه بعضا نظارت‌های خوبی هم انجام نمی‌گیرد.

وی تصریح کرد: گاهی هم یکسری موارد رانت وجود دارد که در اختیار برخی از افراد قرار می‌گیرد. اگر این موارد حل شود قطعا شاهد شرایط بهتری خواهیم بود به خصوص این که از ن عمت‌های خدادادی برخوردار هستیم و کشور پتانسیل‌های فراوانی دارد که می‌تواند باعث پیشرفتش شود.

فعال حوزه محیط زیست خاطر نشان کرد: همین نهضت ساخت مسکن مصالحش از معادن تامین می‌شود و ما نمی‌توانیم معادن را نادیده بگیریم و به آن‌ها دست نزنیم. بلکه باید با حداکثر برداشت از معادن، از آن‌ها استفاده کنیم. یعنی بهروری را بالا ببریم و تاجایی که ممکن است سراغ معادن جدید نرویم. مگر این که با کمبود ماده معدنی خاصی مواجه شویم. در این صورت فقط باید سمت معادن جدید برویم، چرا که هر چقدر هم که ملاحظات را بالا ببریم باز هم به محیط زیست آسیب وارد می‌شود.

کاهش آلایندگی مواد معدنی نیازمند روش‌های معدنکاری جدید است

محمد امین جعفری؛ کارشناس ارشد زمین شناسی درباره این که برای آلودگی‌های معادن سرب و روی و مس چه کار‌هایی انجام شده است گفت: براساس پژوهش‌هایی که انجام شده و مطالعاتی که وجود داشته است این‌ها فقط می‌آیند می‌گویند که عناصر چنین آلودگی‌هایی را ایجاد می‌کنند، ولی در عمل کاری برای برطرف کردن آلودگی‌های زیست محیطی انجام نمی‌دهند.

وی ابراز کرد: متاسفانه مدتی قبل یکی دانشجویان مقطع دکتری که یک بازدید صحرایی برای تز دکترایش داشت، ۲۰ روز در یک معدن سرب و روی ماند. ولی وقتی برگشت به طور ناگهانی به کما رفت و بعد از چند روز هم فوت کرد. پزشکا ن در این رابطه گفتند که که مرگ او به خاطر مسمومیت‌ی بوده که در معدن سرب و روی اتفاق افتاده است.

به گفته وی، فقط می‌آیند بیان می‌کنند که معادن مس و سرب و روی چنین آلودگی‌هایی را دارند، ولی هیچ راهکاری برای این مشکل ارائه نکرده اند تا چنین معظلات برای نیرو‌های متخصص و یا محیط زیست ایجاد نشود.

برای برطرف کردن میزان آلایندگی مواد معدنی مانند سرب و روی باید از روش‌های معدنکاری جدید یا استحصال نوین استفاده کرد

جعفری در خصوص راهکار‌های موجود تاکید کرد: برای برطرف کردن میزان آلایندگی مواد معدنی مانند سرب و روی باید از روش‌های معدنکاری جدید یا استحصال نوین استفاده کرد. همچنین دستگاه‌های قدیمی معدنکاری باید از رده خارج شوند و حتما از دستگاه‌های جدیدی استفاده شود. کلا باید روش‌های معدن کاری کمی تغییر پیدا کند و تنوعی در این حیطه ایجاد شود تا ضرر و زیان‌های صنایع معدنی به محیط زیست و افراد کاهش پیدا کند.

وی تصریح کرد: بنابراین از مهمترین عواملی که روی آن تاکید فراوانی وجود دارد این است که روش‌های نوین معدنکاری در دستور کار قرار بگیرد و دستگاه‌های قدیمی به طور کلی از رده خارج شوند.

معدن کاری با محیط زیست در تضاد نیست

سبحان میرزایی، کارشناس معدن در خصوص آلودگی‌های معدنی سرب و روی گفت:معدن کاری با محیط زیست در تضاد نیست. ولی یکسری موارد هست که باید رعایت شود. از جمله این که وقتی ذخیره معدنی به پایان می‌رسد و به اصطلاح عمر معدن تمام می‌شود باید آن معدن بسته شود و محیط اطراف معدن به شکل اولیه آن بازگردد. ولی متاسفانه این کار انجام نمی‌شود. مثلا اگر مراتع و چمن زاری بوده باید بعد از بسته شدن معدن به شکل اولیه خودش بازگردد.

در تمام دنیا عملیات معدنکاری انجام می‌شود و سرب و روی هم استخراج می‌شود، ولی تضادی با محیط زیست هم ندارد. ولی به شرطی که کار به صورت اصولی انجام گیرد و از مهمترین کار‌ها بستن معدن بعد از اتمام دوره بهره برداری است

وی ادامه داد: در تمام دنیا عملیات معدنکاری انجام می‌شود و سرب و روی هم استخراج می‌شود، ولی تضادی با محیط زیست هم ندارد. ولی به شرطی که کار به صورت اصولی انجام گیرد؛ و از مهمترین کار‌ها بستن معدن بعد از اتمام دوره بهره برداری است.

میرزایی عنوان کرد: متاسفانه تاکنون چنین اتفاقی نیافتاده و معادن بعد از اتمام کار بسته نشده اند. البته این موارد به خاطر عملکرد ضعیف و نظارت ضعیف ارگان‌های مربوطه است که قوانین به خوبی و درستی رعایت نشده است.

وی تاکید کرد: باید این را بدانیم که اصلا معدن تضادی با محیط زیست ندارد. چون همان طور که در معدن کار انجام می‌شود باید گونه‌های جانوری هم زندگی خودشان را ادامه دهند. زیرا معدنکاری باید باعث توسعه منطقه شود. البته همه این موارد به بهره برداری که آنجا کار می‌کند و نظارت سازمان‌های بالادستی برمی گردد. یعنی سازمان محیط زیست، وزارت صمت و منابع طبیعی باید بر روی پروسه معدنکاری نظارت کافی داشته باشند.

او تصریح کرد: مهمترین مبحثی که درحال حاضر در بخش معدنی کشور وجود دارد این است که نظارت کافی در این بخش وجود ندارد و این مساله باعث می‌شود چنین آسیب‌های به وجود آید و چنین خسارت‌های به محیط زیست وارد شود.

منبع: تحلیل بازار